Skręcenie stawu skokowego, potocznie nazywane skręceniem kostki, to bardzo częsty uraz, który dotyka osoby w każdym wieku i o różnym poziomie aktywności fizycznej. Polega na naciągnięciu lub przerwaniu więzadeł, które stabilizują staw skokowy.

Skręcenie stawu skokowego najczęściej dochodzi do skutku w wyniku gwałtownego, nienaturalnego ruchu stopy, który przekracza zakres jej fizjologicznych możliwości.

Przyczyny:

Czynniki mechaniczne:

• Nagłe skręcenie stopy podczas biegu, skoku lub lądowania.
• Potknięcie się lub złe postawienie stopy na nierównej powierzchni.
• Niewłaściwe obuwie (np. brak stabilizacji kostki). 

Czynniki anatomiczne i biomechaniczne:

• Osłabione mięśnie stabilizujące staw skokowy.
• Niestabilność stawu po wcześniejszych urazach.
• Nieprawidłowa budowa stopy (np. płaskostopie, stopa wydrążona).

Czynniki związane ze stylem życia i aktywnością fizyczną:

• Uprawianie sportów kontaktowych (np. piłka nożna, koszykówka).
• Zmęczenie mięśni prowadzące do osłabionej kontroli ruchu.
• Brak rozgrzewki przed wysiłkiem

Objawy:

Niezależnie od stopnia skręcenia, najczęstsze objawy to:

• Ból: Ból w okolicy kostki, nasilający się podczas ruchu i dotyku.
• Obrzęk: Obrzęk pojawia się w krótkim czasie po urazie i może obejmować całą kostkę.
• Krwiak: Krwiak (siniak) może pojawić się po kilku godzinach lub dniach od urazu.
• Ograniczenie ruchomości: Trudności w poruszaniu stopą, chodzeniu, staniu.
• Tkliwość: Bolesność przy dotyku w okolicy kostki.
• Niestabilność stawu: Uczucie "luzu" w stawie skokowym, szczególnie przy próbie obciążenia.

Jakie jest postępowanie fizjoteraputyczne:

Fizykoterapia: krioterapia (zimne okłady), laseroterapia, SIS super indukcyjna stymilacja– redukcja bólu i obrzęku.

Terapia manualna: mobilizacje stawu, masaż poprzeczny więzadeł – poprawa zakresu ruchu i regeneracji.

Ćwiczenia rehabilitacyjne: propriocepcja (balans, deski równoważne), wzmacnianie mięśni stawu skokowego, rozciąganie.

Taping i stabilizatory: wspomagają gojenie i zapobiegają ponownemu urazowi.

Zalecenia fizjoterapeutyczne:

Faza ostra pierwsze (3-7 dni)

Postępowanie PRICE (Protection, Rest, Ice, Compression, Elevation)

• zabiegi SIS, LASER
• Ochrona stawu – unikanie obciążania, stabilizacja (orteza, taping).
• Odpoczynek – ograniczenie aktywności.
• Chłodzenie (Ice) – zimne okłady (co 2–3 godziny, przez 15–20 minut).
• Kompresja – bandaż elastyczny lub opaska uciskowa.
• Uniesienie kończyny (Elevation) – zmniejszenie obrzęku.

Faza podostra 7-14 dni (ćwiczenia + terapia manualna)

Ćwiczenia zakresu ruchu – delikatne ruchy stopą (np. rysowanie kółek w powietrzu).

Ćwiczenia równoważne – stanie na jednej nodze, balans na poduszce sensorycznej.

Ćwiczenia wzmacniające – np. opór gumy theraband.

Ćwiczenia funkcjonalne i dynamiczne (faza odbudowy i powrotu do aktywności od 3 tyg.) + zabiegi wspomagające np. fala uderzeniowa

Chodzenie na palcach i piętach.
Skoki, podskoki, bieganie, zmiany kierunku ruchu.
Ćwiczenia plyometryczne – poprawiają reakcję mięśni.

Rokowanie:

Rokowanie po skręceniu stawu skokowego jest na ogół dobre, a większość pacjentów wraca do pełnej sprawności w ciągu kilku tygodni lub miesięcy. Im lżejszy stopień skręcenia (naciągnięcie więzadeł), tym szybszy powrót do zdrowia. W przypadku całkowitego zerwania więzadeł, czas leczenia i rehabilitacji będzie dłuższy.